พรสวรรค์ไม่ใช่กับดัก : วิธีเลี้ยงลูกอย่างเข้าใจโดยไม่กดดันลูกเกินไป

พรสวรรค์ของลูกอาจกลายเป็นกับดัก หากพ่อแม่เผลอคาดหวังเกินพอดี อย่าลืมว่าลูกคือเด็กธรรมดาที่มีสิทธิ์พลาด ให้เขาเติบโตอย่างมีความสุขในแบบของเขาเอง

เด็กบางคนเกิดมาพร้อมกับพรสวรรค์ เมื่อพ่อแม่และผู้ใหญ่รอบตัวเขาค้นพบพรสวรรค์นี้ในช่วงแรก พวกเขาอาจจะชื่นชมเด็กน้อย แต่เมื่อเวลาผ่านไป พรสวรรค์ที่มีอาจจะกลายเป็นกับดักแห่ง "ความคาดหวังที่ไม่มีวันสิ้นสุด"

เมื่อลูกมีพรสวรรค์กว่าเด็กทั่วไป พ่อแม่อาจจะเพิ่มความคาดหวังในตัวลูกโดยที่เราไม่รู้ตัว สุดท้าย...ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม เด็กก็คือเด็ก เขาเป็นเพียงคนธรรมดาที่มีวันทำผิดพลาด เมื่อวันนั้นมาถึง หากพ่อแม่ยอมรับไม่ได้ว่า “ลูกเราไม่จำเป็นต้องสมบูรณ์แบบตลอดเวลา” เราอาจเผลอทำร้ายลูกด้วยการกดดันว่า “ลูกต้องทำให้ได้อย่างที่เราหวัง” ก่อนที่จะสายเกินไป

▶︎ อย่าเปรียบเทียบลูกกับใคร

เด็กทุกคนเกิดมามีความแตกต่างกัน พ่อแม่ไม่ควรเปรียบเทียบลูกกับเด็กคนอื่น ๆ เพราะการทำเช่นนั้นนอกจากจะบั่นทอนกำลังใจของลูกแล้ว ยังเป็นการทำลายความภาคภูมิใจในตัวเองอีกด้วย

แม้ว่าลูกของเราจะมีพรสวรรค์และทำได้ดีกว่าเด็กคนอื่นในวัยเดียวกัน พ่อแม่ก็ไม่ควรอวดลูกจนเกินพอดี เพราะจะยิ่งกดดันลูกโดยไม่รู้ตัว เด็กอาจจะรู้สึกว่า “พ่อแม่เชื่อว่าเขาเก่ง เขาทำได้ดี ดังนั้นเขาต้องห้ามทำพลาด เพราะไม่เช่นนั้นพ่อแม่จะผิดหวังในตัวเขามาก”

สิ่งที่พ่อแม่ควรทำ คือ “ยอมรับลูกในแบบที่ลูกเป็น"

▶︎ อย่ายัดเยียดความฝันของเราให้กับลูก

พ่อแม่บางคนอาจไม่รู้ตัวว่า “กำลังเอาความฝันของตัวเองไปยัดเยียดให้ลูกแบกไว้” เพื่อให้เขาทำสำเร็จแทนเราในอดีตที่ทำไม่ได้

ลูกบางคนอาจจะทำได้สำเร็จ แต่ถ้าความฝันนั้นไม่ใช่ของเขา เขาอาจจะรู้สึกกลวงโบ๋ภายใน หรือรอให้ลูกของตัวเองมาเติมเต็มความฝันให้เขาอีกต่อไป

ลูกบางคนที่ไม่สามารถทำฝันของพ่อแม่ให้สำเร็จได้ อาจจะรู้สึกผิดต่อพ่อแม่ โทษตัวเองว่าเป็นลูกที่ไม่ได้เรื่อง ซึ่งอาจทำให้เขากลายเป็นผู้ใหญ่ที่กลัวการเริ่มต้นสิ่งใหม่ ๆ ไปเลยก็ได้

สิ่งที่พ่อแม่ควรทำ คือ “ปล่อยให้ลูกได้เดินไปในทางที่เขาเลือก และอวยพรให้เขาไปถึงฝั่งฝัน"

▶︎ ไม่มีความผิดหวังใดน่ากลัวไปกว่าความผิดหวังที่พ่อแม่มีต่อตัวลูก

ลูกเกือบทุกคนกลัวทำให้พ่อแม่ผิดหวัง เพราะสำหรับเขา ความผิดหวังของพ่อแม่เจ็บปวดยิ่งกว่าความล้มเหลวของตัวเอง

พ่อแม่ไม่ควรผิดหวังเมื่อลูกทำคะแนนไม่ดี ไม่ชนะการแข่งขัน หรือทำไม่สำเร็จ เพราะสำหรับลูกแล้ว พ่อแม่ที่ผิดหวังในตัวเขา น่ากลัวกว่าการพ่ายแพ้เสียอีก

สิ่งที่พ่อแม่ควรทำ คือ “เชื่อมั่นในตัวลูก แม้ในวันที่โลกทั้งใบจะหันหลังให้กับเขา” เมื่อเขารู้ว่าพ่อแม่ยังเชื่อมั่นในตัวเขา เขาจะมีแรงกลับมาเชื่อมั่นในตัวเองอีกครั้ง

▶︎ ทุกคนสามารถทำผิดพลาดได้ ไม่มีใครสมบูรณ์แบบ

พ่อแม่ควรตระหนักอยู่เสมอว่า "ทุกคนทำผิดพลาดได้ ขอเพียงเรียนรู้และพัฒนาต่อไป"

ยอมรับว่า "ไม่ใช่ทุกคนจะเก่งในทุกเรื่อง" เราทุกคนมีจุดอ่อน มีสิ่งที่ไม่ถนัด เพียงแต่ไม่ถนัดเรื่องไหนมากน้อยเท่านั้น

เมื่อลูกพยายามเต็มที่แล้วแต่ทำไม่ได้ พ่อแม่ควรเข้าใจและมองหาด้านดีอื่น ๆ ของลูก แทนที่จะไปตำหนิเขาเพียงด้านเดียว

▶︎ แม้เด็กจะมีพรสวรรค์มากเพียงใด เด็กก็ควรได้เป็นเด็ก

เด็กที่มีพรสวรรค์ควรได้เล่นกับเพื่อน อ่านหนังสือการ์ตูน และใช้ชีวิตตามวัย แม้เขาจะเก่งเกินวัยในบางด้าน แต่ไม่ได้หมายความว่าจิตใจและอารมณ์ของเขาจะเติบโตตามไปด้วย

อย่าลืมสอน "ความใจดี" ให้กับลูกด้วย เพราะเด็กที่เก่งอาจเผลอคิดว่าตัวเองดีกว่าใคร การสอนให้เขาเห็นอกเห็นใจผู้อื่นจะทำให้เขาเติบโตเป็นคนเก่งที่อยู่ร่วมกับสังคมได้อย่างมีความสุข

บางครั้ง เด็กอาจไม่ได้ชอบในสิ่งที่เขาเก่งที่สุด พ่อแม่ไม่ควรคิดแทนลูกว่า “ลูกเก่งด้านนี้ แปลว่าลูกต้องชอบด้านนี้” ให้โอกาสลูกได้เลือกในสิ่งที่เขารัก

สุดท้าย “ทุกครั้งที่พ่อแม่ผิดหวังในตัวลูก ไม่มีลูกคนไหนโกรธหรือเกลียดพ่อแม่ของเขา จะมีก็เพียงแต่ลูกที่รักและมองเห็นคุณค่าในตัวเองน้อยลง" ลูกทุกคนแค่ต้องการให้พ่อแม่รักและอย่าหมดหวังในตัวเขา พลังแห่งความเชื่อมั่นที่พ่อแม่มีให้กับลูกสามารถแปรเปลี่ยนเป็นแรงใจท่ีมากมายมหาศาลให้กับเขา ทำสิ่งที่น่าเหลือเชื่อได้อีกมากมาย

✱ ติดตามข่าวสารและกิจกรรม Thai PBS Kids ได้ทาง Website | Facebook | Youtube | LINE Official ✱

บทความแนะนำ

• ให้เด็กได้เป็นเด็ก ด้วยการคาดหวังให้ตรงกับวัยของเขา
• คาดหวัง คาดหวังแล้วเมื่อไรลูกจะดีพอ ?