เตรียมความพร้อมให้ลูกก่อนออกไปผจญโลกกว้าง

การเตรียมลูกก่อนออกจากบ้าน ไม่ใช่แค่แต่งตัวให้เรียบร้อย แต่คือการสอน 5 ทักษะชีวิตพื้นฐาน ที่เด็กต้องมี เพื่ออยู่ร่วมกับสังคมได้อย่างปลอดภัย

การเตรียมตัว ไม่ได้มีแค่เสื้อผ้า หน้า ผม หรือรองเท้าที่เรียบร้อยพร้อมออกจากบ้าน แต่พ่อแม่และผู้ใหญ่ ควรเตรียมความพร้อมภายในใจเด็กด้วย “5 ข้อสำคัญ” เหล่านี้

❶. สอนทักษะการควบคุมตนเอง

ตอนเด็ก แอดมินมักได้ยินผู้ใหญ่บอกว่า “ดูแต่ตา มืออย่าต้อง ของจะเสีย” คำสอนสุดคลาสสิกที่แฝงการฝึก การควบคุมตนเอง ให้เด็ก ๆ รู้ว่าอะไรควรไม่ควร

• ควบคุมไม่หยิบของโดยไม่ได้รับอนุญาต
• ควบคุมไม่ทำของเสียหาย เพราะอาจเจ็บตัวเองได้ด้วย
• ควบคุมไม่หยิบของกลับบ้านโดยไม่ได้จ่ายเงิน

หากพ่อแม่พบว่าเด็กหยิบของกลับบ้านโดยไม่ได้ตั้งใจ ต้องพาเขากลับไปคืนของด้วยตัวเอง พร้อมให้เขา “ขอโทษเจ้าของร้าน” และเรียนรู้ที่จะรับผิดชอบ เช่น ช่วยงานบ้าน หรืองดกิจกรรมที่ชอบ

สำหรับเด็กเล็ก 1 - 3 ปี พ่อแม่ควรจูงมือดูแลใกล้ชิด เด็กที่โตขึ้นควรฝึกเดินข้าง ๆ ไม่วิ่งนำ เพราะยังควบคุมตัวเองได้ไม่ดี

..."เด็กเล็กยังคุมตนเองไม่ได้ ผู้ใหญ่ต้องรับผิดชอบเขาแทน"...

❷. สอนเคารพกฎกติกาพื้นที่ส่วนรวม

นอกจากไม่ทำของเสียหาย เด็กควรรู้ว่าในพื้นที่ส่วนรวม “ไม่ควรส่งเสียงดัง” และ “ไม่ควรวิ่งเล่น” ในสถานที่ไม่เหมาะสม เช่น ห้าง ร้านอาหาร ห้องสมุด โรงหนัง

พ่อแม่ควรอธิบายว่า สถานที่ต่าง ๆ มีวัตถุประสงค์แตกต่างกัน เสียงระดับไหนที่เหมาะสม เช่น กระซิบในห้องสมุด เงียบในโรงหนัง เด็กจะเรียนรู้กติกาสังคม จากคำสอนและการเป็นแบบอย่างของผู้ใหญ่

❸. สอนความอดทนและการรอคอย

นอกบ้านไม่ใช่ที่ที่เด็กจะได้ทุกอย่างทันทีเหมือนที่บ้าน เด็กควรฝึก “รอคิว” เช่น รอจ่ายเงินก่อนกิน รอเข้าห้องน้ำ❗ ข้อนี้สำคัญมาก เด็กจะรอคอยได้ก็ต่อเมื่อผู้ใหญ่ “มั่นคง” ไม่อ่อนไหวต่อคำอ้อนวอนของเด็ก หากวันนี้ยังทำไม่ได้ ไม่เป็นไร แต่ต้อง ฝึกต่อเนื่อง ผู้ใหญ่ต้องเป็นแบบอย่างที่ดี เช่น ไม่หงุดหงิดเวลาเข้าแถวหรือรถติด

❹. สอนการแบ่งปันและไม่ยึดถือของส่วนตัวมากเกินไป

ในพื้นที่สาธารณะ เช่น สนามเด็กเล่น ที่นั่งในร้านอาหารหรือรถสาธารณะ ควรแบ่งปันและไม่จองเกินความจำเป็น เด็กเล็กอาจยังไม่เข้าใจ แต่ผู้ใหญ่สามารถทำให้ดูเป็นตัวอย่างได้

❺. สอนการปกป้องสิทธิของตนเอง

“ไม่ให้ใครจับตัวหนู ยกเว้นพ่อแม่”

“ห้ามรับของจากคนแปลกหน้า”

“อย่าไปไหนคนเดียว”

“ของของหนู ใครก็ห้ามเอาไป”

หากมีคนทำร้ายหรือละเมิดสิทธิ ให้เด็กตะโกน ขอความช่วยเหลือ หรือวิ่งหนี เด็กต้องได้รับการปกป้องจากผู้ใหญ่ แต่ก็ต้องได้รับการสอนให้รู้จัก ปกป้องตัวเองด้วย

หากเด็กยังไม่สามารถทำตาม 5 ข้อนี้ได้ ผู้ใหญ่ไม่ควรปล่อยให้เขาอยู่ในพื้นที่ส่วนรวมโดยลำพัง เพราะอาจก่อให้เกิดอันตราย หรือสร้างความไม่สบายใจแก่ผู้อื่นโดยไม่รู้ตัว หากเด็กยังไม่พร้อม “จูงมือเขากลับบ้าน” แล้วค่อยกลับมาเริ่มต้นใหม่อีกครั้ง

การเรียนรู้ของเด็กไม่มีสูตรตายตัว ไม่มีใครเร็วหรือช้ากว่าใคร แต่ ถ้าผู้ใหญ่ปล่อยปละละเลย นั่นต่างหากคือสิ่งที่น่ากังวล

...“อย่าปล่อยลูกของเราให้ออกไปเผชิญโลก ในวันที่เขายังไม่พร้อม”...